Έχω δει δεξιούς, κεντρώους και αριστερούς υπουργούς από αμέλεια ή κακή εκτίμηση της κατάστασης να απουσιάζουν από τη μάχη. Όμως, έχω δει και υπουργούς να κοιμούνται ολόκληρες εβδομάδες στο υπουργείο τους, όπως έχω δει και άλλους υπουργούς να αρρωσταίνουν από την ένταση και το άγχος.
Βλέπω συνέχεια πυροσβέστες και εθελοντές να αγωνίζονται με αυταπάρνηση σε μια άνιση πολλές φορές μάχη εναντίον των πυρκαγιών. Βλέπω με σπαραγμό να χάνουν τη ζωή τους αεροπόροι. Βλέπω καμένα δάση και πιάνεται η ψυχή μου.
Βλέπω και ακούω θεωρητικούς (πολιτικούς κ.ά.) να εξηγούν και να ισχυρίζονται πως αν ήταν εκείνοι στα κέντρα λήψης των αποφάσεων, τα πράγματα θα ήταν καλύτερα και μου έρχεται στο νου εκείνος ο κινέζος ζωγράφος που ζωγράφιζε δράκους και όταν μια μέρα είδε έναν πραγματικό δράκο, το έβαλε στα πόδια.
Βλέπω και ακούω κλιματολόγους να μας λένε πόσο θα ανέβει η θερμοκρασία ή η στάθμη της θάλασσας μετά από 30 ή 50 χρόνια και βλέπω πολλούς συμπολίτες μας να αμφιβάλλουν όχι τόσο γιατί γνωρίζουν τις αβεβαιότητες των μοντέλων όσο γιατί πριν από κάποιες δεκαετίες ουκ ολίγοι κλιματολόγοι τους έλεγαν ότι θα ερημοποιηθούν μεγάλες περιοχές της χώρας και βέβαια αυτό δεν έγινε. Όταν στο ένα τρίτο του πληθυσμού, που μονίμως νομίζει ότι όλα γίνονται βάσει συνωμοτικών σχεδίων, προστεθεί το μεγάλο ποσοστό των δικαιολογημένα αμφιβαλλόντων που προαναφέρθηκαν, πόσοι πραγματικά μένουν για να βοηθήσουν ώστε να αλλάξει προς το καλύτερο η φορά των πραγμάτων;
Ο όρος κλιματική αλλαγή υποδηλώνει αλλαγή του κλίματος με αίτια είτε φυσικά είτε ανθρωπογενή. Δηλαδή, μιλάμε για μετάβαση σε μια νέα κλιματική πραγματικότητα (κανονικότητα) σε βάθος χρόνου τουλάχιστον 30 ετών, σύμφωνα με τις οδηγίες του Παγκόσμιου Μετεωρολογικού Οργανισμού. Το κακό είναι ότι για την αλλαγή που παρατηρείται τις τελευταίες δεκαετίες δεν φαίνεται στον ορίζοντα οποιαδήποτε νέα κανονικότητα. Αυτό που ζούμε είναι η απορρύθμιση του κλιματικού συστήματος, η οποία, πέρα από τις αποκλίσεις από τις παλιές μέσες τιμές βασικών κλιματικών παραμέτρων, εκδηλώνεται με συχνότερα και εντονότερα ακραία φαινόμενα. Ο όρος κλιματική κρίση είναι ο καταλληλότερος, γιατί το κλιματικό σύστημα, με τη θερμότητα που συνεχώς εισάγεται σε αυτό, εξελίσσεται με εν πολλοίς άγνωστη δυναμική και ως εκ τούτου απρόβλεπτα.
Οι περισσότεροι από τους συμπολίτες μας δεν είναι εύκολο να κατανοήσουν τον τρόπο με τον οποίο η αύξηση της μέσης θερμοκρασίας του πλανήτη κατά 1,2 βαθμούς από τα τέλη του 19ου αιώνα οδηγεί στην αύξηση της συχνότητας, της έντασης και σε πολλές περιπτώσεις της διάρκειας των ακραίων καιρικών φαινομένων. Λείπει ο κρίκος που ενώνει την επιχειρησιακή μετεωρολογία με την κλιματολογία, δηλαδή η γνώση για το πώς η υπερθέρμανση του πλανήτη επηρεάζει τα μόνιμα ή ημιμόνιμα (εποχικά) μοτίβα της ατμοσφαιρικής κυκλοφορίας.
Είναι γνωστό ότι ο ρυθμός θέρμανσης της ατμόσφαιρας του πλανήτη δεν είναι ομοιόμορφος. Για παράδειγμα, ο ρυθμός θέρμανσης της Αρκτικής είναι εξαιρετικά μεγάλος, αλλά και η περιοχή της Ευρώπης θερμαίνεται με ρυθμό μεγαλύτερο από άλλες περιοχές της Γης. Οι μεσογειακές χώρες, που γειτνιάζουν με τη ζώνη των υποτροπικών υψηλών πιέσεων, ανήκουν στις εξαιρετικά ευπαθείς στην κλιματική κρίση περιοχές της Γης. Τα τελευταία είκοσι χρόνια καταρρίφθηκαν εδώ πολλά θερμοκρασιακά και όχι μόνο ρεκόρ που προκάλεσαν το θάνατο χιλιάδων ανθρώπων και τεράστιες υλικές καταστροφές,
Στη χώρα μας έναν φτωχό υετικά χειμώνα, συμπεριλαμβανομένου του Μαρτίου, ακολούθησαν τρεις κρύοι και βροχεροί μήνες (Απρίλιος – Μάιος – Ιούνιος) και ένας Ιούλιος στη διάρκεια του οποίου σημειώθηκε ένας εξαιρετικά μεγάλης διάρκειας και έντασης καύσωνας. Όπως έγραψα πρόσφατα, το θερμό κύμα ήταν ατελείωτο με εξάρσεις και μη ιδιαίτερα αισθητές υφέσεις και όταν η πρώτη έξαρση εξαφάνισε την εδαφική υγρασία, η πλούσια χαμηλή βλάστηση μετατράπηκε σε εύφλεκτη ύλη.
Φοβάμαι ότι στα χρόνια που έρχονται θα δούμε χειρότερες καταστάσεις από αυτές που ζήσαμε τις τελευταίες δύο εβδομάδες. Πολιτεία και πολίτες όλοι μαθαίνουμε από τα λάθη μας, αλλά οι τρόποι με τους οποίους αντιμετωπίζουμε ως τώρα τις φυσικές καταστροφές δεν θα είναι αποτελεσματικοί στο μέλλον. Ο εξοπλισμός με τα κατάλληλα μέσα και η καλύτερη οργάνωση των Υπηρεσιών που μάχονται στην πρώτη γραμμή αποτελούν βασικές προτεραιότητες, αλλά σημαντική είναι και η διασύνδεση των επιστημονικών φορέων με τους επιχειρησιακούς φορείς για τη μεταφορά της γνώσης που παράγεται στα Πανεπιστήμια και τα Ερευνητικά Κέντρα της χώρας. Τέλος, η βελτίωση της ανθεκτικότητας των υποδομών είναι αναγκαία όσο ποτέ άλλοτε γιατί μόνο έτσι θα μείνουν όρθιες η κοινωνία και η οικονομία της χώρας μας.
Πηγή: Δ. Ζιακόπουλος
